ของเล่นเด็ก ของเล่นเสริมพัฒนาการแบ่งตามช่วงอายุ

ดร.ฉัตรชัย จันทร์เด่นดวง ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ กล่าวไว้ว่าดังนี้ : การ

ออกแบบของเล่นเด็กของเล่นเป็นสิ่งที่เด็กๆทุกวัยต้องการเพราะนอกจากสนุกสนานแล้วยังเป็นการ

เรียนรู้ การสร้างจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์การพัฒนาทางร่างกาย อารมณ์ และจิตใจการ

อยู่ร่วมกันในสังคมการออกแบบของเล่นสำหรับเด็กจึงต้องให้เหมาะสมกับวัยของเด็กที่สามารถเรียนรู้

ของเล่นนั้นๆ ซึ่งสามารถแบ่งวัยของเด็กได้ดังนี้

1. ช่วงแรกเกิดจนถึง 6 เดือนเด็กช่วงแรกเกิดยังไม่สามารถใช้มือจับของเล่นได้ เด็กจะ

สนุกกับการสำรวจสิ่งที่อยู่รอบๆ ตัวด้วยประสาทสัมผัสทางตาและหู ของเล่นจึงควรเป็นประเภทที่มี

เสียงและมีสีมันสดใส เมื่อเด็กเริ่มจับสิ่งของได้ของเล่นจะเป็นประเภทที่มีผิวลวดลายและปลอดภัย

เมื่อเข้าปาก

2. ช่วงอายุ 6 เดือนถึง 1 ปี เด็กในวัยนี้เมื่อนั่งได้จะชอบใช้มือจับของเล่นฟาดกับพื้น โยน

ต่อเป็นชั้นๆ สวมเข้าและถอดออกเปิดและปิด และเมื่อเด็กเริ่มคลานหรือเดินก็จะสนุกกับของเล่นที่

เคลื่อนที่ไปเด็กได้

3. ช่วงอายุ 1 ปี- 2 ปี เด็กวัยนี้เป็นนักสำรวจด้วยความอยากรู้อยากเห็นและสงสัย เด็ก

เริ่มเดินเตาะแตะได้ เด็กจึงต้องการของเล่นที่ต้องใช้ความสามารถทางร่างกายตนเองเช่น การเดิน

การปีนป่าย การขี่ และการผลัก และของเล่นที่กระตุ้นให้ทดลองและใช้มือเล่น

4. ช่วงอายุ 2 ปี- 3 ปี เด็กจะชอบทดสอบความสามารถของร่างกายตนเองเช่น การกระโดด

การปีนป่าย การขว้าง ดังนั้นของเล่นจึงเป็นพวกที่ต้องใช้พลังร่างกาย เด็กมีการใช้มือและนิ้วได้ดีจึง

สนุกกับของเล่นประเภทศิลปะพื้นฐาน งานฝีมือ หุ่นกระบอก กล่องต่างๆ และปริศนาอย่างง่าย เด็ก

เริ่มเล่นของเล่นที่ใช้จินตนาการ

เด็กช่วงอายุ 2 ปี ถึง 3 ปี

5. ช่วงอายุ 3ปี- 6 ปี เด็กวัยก่อนเข้าโรงเรียนหรือเรียนอนุบาลจะเล่นด้วยกันอย่างสนุกและ

จะมีจินตนาการสูง ชอบแสดงเป็นผู้ใหญ่และสนุกกับการแต่งตัวที่จะทำให้จิตนการเป็นจริง เด็ก

ในช่วงนี้จะมีของเล่นโปรดของตัวเอง และเด็กก็ยังสนุกกับงานศิลปะและงานฝีมือที่สร้างสรรค์ด้วยมือ

6. ช่วงอายุ 6 ปี- 9 ปี เด็กในวัยเรียนชอบเล่นของเล่นที่ต้องใช้กลวิธีและความชำนาญเช่น

เกมกระดาน ลูกแก้ว ว่าว เด็กวัยนี้สนุกกับการสำรวจความแตกต่างในโลกของผู้ใหญ่ ชอบแฟชั่น เด็ก

จะเสาะหาข้อมูลและประสบการณ์ใหม่ๆ จากการเล่นและสนุกกับวิทยาศาสตร์ งานฝีมือ และชุด

มายากล

7. ช่วงอายุ 9ปี- 12 ปี เด็กช่วงนี้จะพัฒนางานอดิเรกและสิ่งที่สนใจในระยะยาวขึ้นและสนุก

กับงานฝีมือ ชุดแบบจำลอง ชุดมายากล ชุดก่อสร้าง ชุดทอลองวิทยาศาสตร์ และจิ๊กซอที่ซับซ้อน

มากขึ้น เด็กยังสนใจในการระบายสี การแกะสลัก การปั้นเซรามิก และโครงสร้างศิลปะอื่นๆ

การออกแบบของเล่นเด็ก นอกจากออกแบบให้เหมาะสมกับวัยของเด็กแล้ว สิ่งที่สำคัญที่สุดใน

การออกแบบคือความปลอดภัยของของเล่น อันตรายที่เกิดจากของเล่นมีตั้งแต่ ขนาดของชิ้นส่วน

รูปลักษณ์วัสดุที่ใช้ทำของเล่น วัสดุเคลือบผิว หรือแม้แต่บรรจุภัณฑ์ที่ใช้ห่อหุ้มของเล่นก็สามารถเป็น

อันตรายแก่เด็กได้


ที่มา : www.ostc.thaiembdc.org
อ้างอิง : พรทิพย์ ประยุทธเต, การศึกษาและออกแบบของเล่นสำหรับเด็กปฐมวัยเพื่อส่งเสริมพัฒนาการเรียนรู้ด้านการคิดอย่างเป็นระบบ, ครุศาสตร์อุตสาหกรรมมหาบัณฑิต (เทคโนโลยีการออกแบบผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม), 2557